Patologie społeczne

Patologie społeczne to zachowania, które zakłócają równowagę społeczną. Patologia to nieprzestrzeganie ogólnie przyjętych norm i wartości. Dotyczy ona jednostek lub grup społecznych. Czynniki wywołujące zachowania patologiczne są różnorodne. Niektóre z nich to np. mikro uszkodzenia mózgu podczas porodu, a następnie braki w wychowaniu jednostek, czy wpływ środowiska i jego oddziaływanie na jednostkę. Do najbardziej powszechnych zjawisk patologicznych w Polsce należą: alkoholizm, narkomania, przestępczość. Inne zjawiska patologiczne to dewiacje seksualne, samobójstwa, czy prostytucja.

 

Zjawisko alkoholizmu, czyli nadużywania alkoholu prowadzącego do uzależnienia jest w Polsce jednym z najpoważniejszych zjawisk patologicznych. Dotyka różne osoby, niezależnie od ich wieku i statusu majątkowego. W ostatnich latach obserwujemy wzrost spożycia alkoholu wśród młodzieży (szczególnie w ostatnich klasach gimnazjalnych). Zmienia się również model konsumpcji alkoholu, mimo wysokiego spożycia wódki stale rośnie popularność piwa, szczególnie wśród młodzieży. Różne dane donoszą, że w Polsce ok. 1 mln obywateli choruje na chorobę alkoholową.

 

Narkomania jest równie poważnym problemem społecznym co alkoholizm. Rozpowszechniła się w latach 90. i nadal stanowi zagrożenie, szczególnie wśród ludzi młodych. W badaniach na ten temat padają dane wskazujące, że co trzeci uczeń szkoły ponadgimnazjalnej miał kontakt z narkotykami. Zjawisko ma swoją genezę w otwarciu granic państwowych po 1989 roku i szybkim napływie środków odurzających oraz łatwym dostępie do narkotyków, a nawet modzie panującej na nie. Można się jej również dopatrywać w zeświecczeniu kultury i liberalizacji życia codziennego. Rozwój narkomanii może być również tłumaczony jako ucieczka przed trudnymi wyzwaniami współczesnego świata. Niezależnie od przyczyn, społeczne skutki zjawiska są bardzo niebezpieczne – począwszy od zanikania więzi i systemów wartości po całkowita degradacje jednostek.

 

Przestępczość wiąże się z nieprzestrzeganiem prawa, norm i zasad powszechnie przyjętych. W Polsce odnotowujemy bardzo wyraźny wzrost przestępczości w ciągu lat dziewięćdziesiątych. Dopiero rok 2004 przyniósł zahamowanie tego wzrostu. Topografia przestępczości jest zróżnicowana, chociaż odnotowuje się więcej przestępstw w aglomeracjach miejskich niż na wsi, więcej w rejonach uprzemysłowionych niż rolniczych. Niepokojącym jest fakt wzrostu liczby przestępstw nieletnich. Przyczyny tego zjawiska należy szukać m.in. w kryzysie rodziny, niepowodzeniach szkolnych oraz zagrożeniach alkoholizmem, narkomanią, przynależnością do grup nieformalnych (gangów młodzieżowych).

 

Skutkami opisanych patologii jest:

  • rozpad rodziny,
  • przemoc w rodzinie,
  • wzrost przestępczości,
  • agresja,
  • wypadki drogowe,
  • wypadki przy pracy,
  • rozboje,
  • brak poczucia bezpieczeństwa wśród społeczeństwa,
  • degradacja i śmierć jednostek itp.
Polskie społeczeństwo w dobie przemian