System wartości w życiu społecznym

Wartości w życiu społecznym to zbiór norm i idei postępowania uznane przez społeczeństwo za pożądane i cenne. Hierarchicznie uporządkowany układ tych wartości tworzy system wartości społecznych, który wyznacza standardy indywidualnej drogi życia w ramach społeczeństwa. Jednocześnie system ten różnicuje dążenia ludzi, a także jest wyznacznikiem postępowania w grupie.

 

W system wartości społecznych mogą pojawić się wartości estetyczne np. uznanie czegoś za piękne przez daną grupę społeczną lub wartości moralne np. spójna ocena w podejściu do aborcji.

 

Klasyfikacja systemu wartości społecznych jest różnorodna, jedną z nich jest podział autorstwa Miltona Rokeacha,w którym uwzględnił wartości indywidualne (służące do osiągnięcia celu np. pracowitość, uczciwość) i ostateczne (czyli dążenia ludzi np. równość, zbawienie, szczęście).

 

Wartości uznane w społeczeństwie tworzą normy społeczne, czyli zbiór nakazów i zakazów uznanych przez społeczeństwo. Wśród normy społecznych regulujących stosunki pomiędzy państwem, a obywatelami i samymi obywatelami, wyróżniamy:

  • Normy prawne ustalone przez upoważnione do tego organy władzy państwowej i samorządowej. Obowiązują w równym stopniu wszystkich obywateli danego państwa. Nieprzestrzeganie tych norm grozi sankcjami prawnymi.
  • Normy religijne obowiązują wyznawców danej religii. Pochodzą od Boga (dekalog) lub instytucji religijnych. Niektóre z nich maja charakter norm moralnych np."nie zabijaj". Nieprzestrzeganie tych norm grozi sankcjami religijnymi np. ekskomunika.
  • Normy moralne odnoszą się do podstawowego podziału dobro – zło i wskazują co jest dobrem, a co złem. Mają charakter absolutny tzn. bezwzględnego zakazu lub nakazu. Nieprzestrzeganie tych norm grozi sankcjami nieformalnymi.
  • Normy obyczajowe odnoszą się do sposobu zachowania uznanego przez daną zbiorowość. Są związane z charakterystycznymi formami obyczajowymi panującymi na danym terenie. Nieprzestrzeganie tych norm grozi sankcjami nieformalnymi, jednak one ulegają coraz większej liberalizacji.
Społeczeństwo - informacje wstępne