Ustrój demokratyczny starożytnego Rzymu

Ustrój demokratyczny w Rzymie uległ szeregu przeobrażeniom i przekształceniom. Rzymianie jednak wybrali odmienną, niż Ateńczycy, drogę.

Rzymianie twierdzili, że każdy obywatel winien mieć wpływ na demokrację, jednak pierwszeństwo w podejmowaniu decyzji oddawali arystokratycznym instytucjom. Szczególnie istotna była rola Senatu.

Przez cały czas istnienia republiki rzymskiej najwyższa władza skupiała się w rękach arystokracji. Do najważniejszych rzymskich urzędów należały: urząd konsula, pretora, kwestora, cenzora czy edyla. Zasiadali na nich przedstawiciele arystokratycznych rodów. Oni także wchodzili w skład rzymskiego Senatu, do którego należało kierowanie bieżącą polityką państwa.

Istniało także Zgromadzenie Ludowe. Jednak w praktyce jego rola ograniczała się do przyjmowania bądź odrzucania wniosków składanych przez Senat. Na uwagę zasługuje urząd Trybuna Ludowego. Był to urzędnik, który zajmował się ochroną i obroną najuboższych warstw rzymskiego społeczeństwa. Można powiedzieć, że Trybun Ludowy pełnił rolę dzisiejszego Rzecznika Praw Obywatelskich.

Istotę rzymskiego systemu politycznego stanowiło prawo. Republika rzymska była państwem, w którym instytucje i organy polityczne działały zgodnie i w ramach obowiązującego prawa. Państwo było dobrem wspólnym wszystkich obywateli. W dzisiejszej perspektywy ustrój republiki rzymskiej moglibyśmy określić jako mieszany, bowiem odnajdziemy w nim elementy demokracji, ale także monarchii i rządów arystokracji.