Wincenty Witos

Urodził się 23 stycznia 1874r we wsi Wierzchosławice. Był politykiem, działaczem ruchu ludowego, premierem. Urodził się w rodzinie chłopskiej, był samoukiem. Jego działania polityczne od początku sięgają początków ruchu ludowego na ziemiach polskich i  już w 1895 roku należał do Stronnictwa Ludowego. W latach 1908-1918 był posłem na Sejm Galicyjski, a w 1911 także w parlamencie austriackim. Po rozłamie w PSL (1913) Wincenty Witos stanął na czele PSL „Piast”, reprezentując interesy bogatych chłopów. Podczas I wojny światowej współpracował z Naczelnym Komitetem Narodowym, w 1918 roku przewodniczył Polskiej Komisji Likwidacyjnej. W 1919 roku został wybrany posłem na sejm, a podczas wojny z bolszewikami (1920) powierzono mu funkcję premiera.

 

W 1920 roku Witos stanął na czele Rady Obrony Państwa. Po zawarciu układu lanckorońskiego w 1923 został premierem rządu centroprawicowego Chjeno-Piasta. Ponownie pełnił funkcje premiera przez kilka dni w 1926 roku, przed przewrotem majowym. Po przejęciu władzy przez sanację Witos przeszedł całkowicie do opozycji, był też współtwórcą „Centrolewu” w 1929 roku. Rok później został aresztowany i uwięziony w Brześciu (1931-1932), następnie skazany w procesie brzeskim. Jednak udało mu się wyjechać do Czechosłowacji jeszcze przed uprawomocnieniem wyroku, stamtąd kierował polityką Stronnictwa Ludowego. Później przystąpił do utworzenia na terenie Szwajcarii „Frontu Morges”.

 

Do kraju powrócił dopiero w kwietniu 1939 roku ale tuż po kampanii wrześniowej został aresztowany przez Niemców, próbowano go pozyskać do współpracy jednak Witos nie ugiął się .W 1944 roku został aresztowany przez NKWD, Rosjanie również namawiali go do współpracy ale i tym razem odmówił. Po utworzeniu Tymczasowego Rządu Tymczasowego Jedności Narodowej Witos został powołany do prezydium Krajowej Rady Narodowej, na stanowisko wiceprezesa. Od sierpnia 1945  był prezesem  Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL. Zmarł 31 października 1945 roku.

Autor: